„Zwierz się zwierza” w pracy z dziećmi z niepełnosprawnością intelektualną
Zwierz się zwierza – pod tym zagadkowym tytułem kryje się zbiór bajek terapeutycznych autorstwa znanej krakowskiej pisarki i edukatorki, Ewy Stadtmüller. Opublikowane przez wydawnictwo WiR utwory skierowane są w założeniu do dzieci w wieku przedszkolnym (3-5 lat). Lektura z powodzeniem sprawdziła się jednak także w specyficznych warunkach pracy w szkole specjalnej z dziećmi i młodzieżą z niepełnosprawnością intelektualną oraz specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
Podczas pierwszego kontaktu z publikacją szczególną uwagę przyciąga piękna oprawa graficzna. Książki (dwa tomy w kartonowym etui) mają twarde okładki, wysokiej jakości papier, wyrazistą czcionkę i ciekawy projekt graficzny. Ilustracje Edyty Karaban cechują stonowane, choć wyraziste kolory i miękka kreska rysunku. Poręczny format ułatwia rozłożenie książki czytającemu oraz pokazywanie ilustracji słuchającym.
Pozycja składa się z dwóch tomów – w pierwszym znajduje się trzynaście historii dotyczących emocji; tom drugi zawiera dwanaście opowiastek o zachowaniu w trudnych sytuacjach. Tematyka jest wyjątkowo adekwatna do potrzeb dzieci i młodzieży z deficytami utrudniającymi rozpoznawanie, nazywanie i wskazywanie uczuć towarzyszących każdemu w życiu. Ewa Stadtmüller opowiada historie m.in. o zazdrości, strachu, smutku, rywalizacji, grymaszeniu, zaufaniu. Bohaterami jej opowieści są zwierzęta, bo to właśnie ze zwierzęcym bohaterem najłatwiej się identyfikować dziecku. Jasną, klarowną i spokojną narrację przeplatają żywe, bliskie językowi mówionemu dialogi. Autorka stosuje swój rozpoznawalny i bardzo lubiany przez dzieci styl rymowania poszczególnych wyrazów. Bajki nie zawierają bezpośrednio wyrażonego morału, choć po każdej części znajduje się fragment Sowie posłowie, stanowiący niejako wskazówkę do zrozumienia tematu. Niewątpliwie dużym urozmaiceniem i atrakcją jest umieszczenie pod każdą bajką kodu QR prowadzącego do ścieżki audio, gdzie sama autorka w wyjątkowo ekspresyjny sposób czyta swoje utwory. Wysłuchanie bajki zajmuje około 5 minut, co jest optymalnym czasem dla skupienia uwagi przez słuchacza ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
Każdej historii towarzyszy zestaw pytań zachęcających do rozmowy, sformułowanych w sposób umożliwiający zarówno wypowiedź werbalną, jak i wykorzystanie alternatywnych metod komunikacji. Nauka i prowadzenie dialogu są jednymi z głównych celów w programie zajęć rozwijających komunikowanie się w szkole podstawowej dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną.
W książeczkach Ewy Stadtmüller znaleźć też można szeroki wachlarz propozycji zabaw i zadań dla dzieci. Są to zabawy dramowe, plastyczne i kreatywne, a nawet logopedyczne. Nauczyciel szkoły specjalnej znajdzie tu pomysły na wzbogacenie i urozmaicenie lekcji funkcjonowania osobistego i społecznego, zajęć kształtujących kreatywność oraz treningu kompetencji społecznych. Część propozycji zabaw ruchowych z powodzeniem może być wykorzystana podczas zajęć terapii SI.
Podsumowując uważam, ze zbiór bajek terapeutycznych Zwierz się zwierza autorstwa Ewy Stadtmüller stanowi bardzo interesującą propozycję pomocy dydaktycznej, wspomagającej wszechstronny rozwój dziecka z niepełnosprawnością intelektualną w szkole specjalnej.
Autorką recenzji jest Katarzyna Majcherczyk, nauczycielka z Zespołu Szkół im. Brata A. Kosiby w Wieliczce